Chopki, przezywanki, graśki i miłosek czyli dzieciństwo w Lubojsicach [Górny Śląsk, opolskie]
Description
Temat dzieci i dzieciństwa, a także folkloru dziecięcego na śląskiej wsi Luboszyce powraca we wspomnieniach przedstawicielek dwóch pokoleń. Starsze pokolenie, urodzone tuż przed II wojną światową, reprezentują śpiewaczki: Krystyna Nawrat i Łucja Wocław, a pokolenie ich dzieci – Felicyta Krawczyk.
To opowieść dwóch generacji, w której ta starsza dzieli się ze słuchaczami elementami dawnej wiedzy o świecie z perspektywy osoby dorosłej, tj. jak starano się kiedyś nie „narusyć miłoska”. Natomiast młodsze pokolenie w osobie małej Felicyty to przede wszystkim wrażenia z tego świata ubrane w zabawę oraz wyobraźnię. Czasem wszystkie trzy mówią lub śpiewają o tym samym, ale nieco inaczej, innym razem ich wspomnienia się zazębiają. Jako słuchacze jesteśmy też świadkami ciekawej sytuacji nagraniowej, kiedy to śpiewaczka chce zaśpiewać kolejną pieśń, tu kołysankę, ale jeszcze jest w melodii pieśni poprzedniej. Bezwiednie podkłada ją pod następny tekst. I wszystko by pasowało, tylko coś jest nie tak. To aspekt, który trzeba brać pod uwagę, pracując z nagraniami z archiwów fonograficznych pochodzących np. z akcji zbierania folkloru, gdy nagrywano wiele pieśni pod rząd.
■
Felicyta Krawczyk – Ślązaczka, nauczycielka i przewodniczka turystyczna, osoba żywo interesująca się kulturą i sztuką, w tym śląską. Jak sama mówi, urodziła się, jak siekli owies, o czym jej ojciec Roch przyjechał do Kolanowic powiedzieć rodzinie. Jej dzieciństwo to przełom lat 60. i 70. XX w. Płynnie posługuje się lokalną odmianą śląskiego właściwą miejscowości, z której pochodzi, co dla jej pokolenia już nie jest takie oczywiste. Wychowana w Luboszycach, po zdobyciu wykształcenia rozpoczęła pracę w Opolu i tam zamieszkała. Chętnie bierze udział w wydarzeniach związanych z lokalnym tradycyjnym śpiewem ludowym. Jest inicjatorką rozpoczęcia działalności z nim związanej w swojej wsi.
Krystyna Nawrat (ur. 1936) i Łucja Wocław (ur. 1937) – śpiewaczki z Luboszyc, śląskiej wsi z gminy Łubniany w powiecie opolskim w woj. opolskim na Górnym Śląsku. Właściwie są rówieśniczkami, jest między nimi rok różnicy. Znają się całe życie, dla dzieci Krystyny koleżanka to „Tante Luci” – czyli ciocia. Mieszkają blisko siebie, obie urodziły się w Luboszycach, skończyły tu szkołę podstawową i założyły rodziny. Nie były członkiniami zespołów folklorystycznych, ale śpiewały w chórze parafialnym w Luboszycach. Pieśni tradycyjne wykonywały w życiu, kiedy była taka potrzeba, oraz w sytuacjach gromadzących mieszkanki wsi przy wspólnej pracy, np. darcie pierza, pieczenie i gotowanie, przygotowywanie dożynek.
Pocztówkę zrealizowała: Iwona Wylęgała – etnolożka, etnomuzykolożka oraz śpiewaczka i animatorka kultury. Zajmuje się tradycyjnym śpiewem ludowym z Górnego Śląska, a szczególnie jego opolskiej części. Dokumentuje i bada folklor muzyczny, a także zajmuje się edukacją. Prowadzi warsztaty śpiewacze oraz wykłada śpiew śląski na Podyplomowych Studiach Muzyki Tradycyjnej na Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach. Jest autorką audycji radiowych oraz filmów poświęconych pieśniom ludowym.
Pieśń w audycji:
– „I–a–u”, wyk. Felicyta Krawczyk
– „I–a–u”, wyk. K. Nawrat i Łucja Wocław
– „Śpij laleczko moja droga”, wyk. Łucja Wocław
Mastering: Adam Mart
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego
■
Fot. Od lewej: Krystyna Nawrat (ur. 1936), Łucja Wocław (ur. 1937) – śpiewaczki z Luboszyc w powiecie opolskim na Górnym Śląsku oraz Iwona Wylęgała. Fot. Iwona Wylęgała 2025

![Chopki, przezywanki, graśki i miłosek czyli dzieciństwo w Lubojsicach [Górny Śląsk, opolskie] Chopki, przezywanki, graśki i miłosek czyli dzieciństwo w Lubojsicach [Górny Śląsk, opolskie]](https://images.podigee-cdn.net/0x,sKqB7afntj1gvLwMatv-tz32B54gUtABg8iEfBkxoSD4=/https://main.podigee-cdn.net/uploads/u16278/7916fcfd-0ce1-469f-8fe4-6ce0e0e124f5.jpg)

![Rodzinne granie — Kapela Glinków [Kurpie Zielone] Rodzinne granie — Kapela Glinków [Kurpie Zielone]](https://s3.castbox.fm/98/82/a5/29133428709b9eb39e450cd126387c2bd9_scaled_v1_400.jpg)
![O muzyce osobiście: Dorota Murzynowska [Dom Tańca, Ambasada Muzyki Tradycyjnej] O muzyce osobiście: Dorota Murzynowska [Dom Tańca, Ambasada Muzyki Tradycyjnej]](https://s3.castbox.fm/90/99/f5/542ee16f6879ccb346d832f7bc5faf6d35_scaled_v1_400.jpg)

![Pocztówka dźwiękowa: Wieści z niejednej pieśni [Biskupizna] ☛ 3/3 Pocztówka dźwiękowa: Wieści z niejednej pieśni [Biskupizna] ☛ 3/3](https://s3.castbox.fm/d7/98/c7/9003d869ffe49a405b6936bc5ece8d19c3_scaled_v1_400.jpg)
![Pocztówka dźwiękowa: Katarzynki [Biskupizna] ☛ 2/3 Pocztówka dźwiękowa: Katarzynki [Biskupizna] ☛ 2/3](https://s3.castbox.fm/00/19/b7/f89870b77b551b8892aaf2b5620cc4079e_scaled_v1_400.jpg)
![Pocztówka dźwiękowa: Do pługa [Hymn Biskupizny] ☛ 1/3 Pocztówka dźwiękowa: Do pługa [Hymn Biskupizny] ☛ 1/3](https://s3.castbox.fm/6a/f9/45/8bf7ae1d8dfa3eaacc6f27fba28210219f_scaled_v1_400.jpg)

![Biskupizna tradycją st(r)oi! [muzyka, zwyczaje, edukacja] Biskupizna tradycją st(r)oi! [muzyka, zwyczaje, edukacja]](https://s3.castbox.fm/3c/18/c3/e2ec565adec0aea4b4a5ef3b628ecb69c2_scaled_v1_400.jpg)
![Pocztówka dźwiękowa: Wielkopostne fontanny [Kurpie Zielone] ☛ 3/3 Pocztówka dźwiękowa: Wielkopostne fontanny [Kurpie Zielone] ☛ 3/3](https://images.podigee-cdn.net/0x,sAYRxnL9TDdvMJgv8S7xAqh53RBpqhOxeGreLyWD2NXg=/https://main.podigee-cdn.net/uploads/u16278/92d4fa51-bec2-41f1-8718-6ace68a0be51.jpg)
![Pocztówka dźwiękowa: Powolniak [Kurpie Zielone] ☛ 2/3 Pocztówka dźwiękowa: Powolniak [Kurpie Zielone] ☛ 2/3](https://s3.castbox.fm/59/5a/4d/3b7a2d9d524a0d32ece17e275c1a0c78ac_scaled_v1_400.jpg)
![Pocztówka dźwiękowa: Pieśni leśne [Kurpie Zielone] ☛ 1/3 Pocztówka dźwiękowa: Pieśni leśne [Kurpie Zielone] ☛ 1/3](https://s3.castbox.fm/6c/e1/00/e63f965493a3e91186f920f190a9ec3cd7_scaled_v1_400.jpg)
![Te panieńskie myśle. Rozmowa z mistrzynią — Weroniką Zyśk [Kurpie Zielone] Te panieńskie myśle. Rozmowa z mistrzynią — Weroniką Zyśk [Kurpie Zielone]](https://s3.castbox.fm/d3/dc/f1/c8304a9163f76d3b162909f2c88b907acf_scaled_v1_400.jpg)
![Pocztówka dźwiękowa: Nie ma casu i interesu — czyli jak znikają pieśni [Górny Śląsk, opolskie] ☛ 3/3 Pocztówka dźwiękowa: Nie ma casu i interesu — czyli jak znikają pieśni [Górny Śląsk, opolskie] ☛ 3/3](https://s3.castbox.fm/9c/1f/94/9c477a995a8bb1da7d1d463ae348efe4a5_scaled_v1_400.jpg)
![Pocztówka dźwiękowa: Niewiela pociechy i same frasunki – poczet nicponi śląskich [Górny Śląsk, opolskie] ☛ 2/3 Pocztówka dźwiękowa: Niewiela pociechy i same frasunki – poczet nicponi śląskich [Górny Śląsk, opolskie] ☛ 2/3](https://s3.castbox.fm/dc/d9/03/5310e5ade0c0dc32bc2d29521f37d89178_scaled_v1_400.jpg)
![Pocztówka dźwiękowa: Jou ci bana śpiewać, jou ci bana wiersyki goudać [Górny Śląsk, Opolskie] ☛ 1/3 Pocztówka dźwiękowa: Jou ci bana śpiewać, jou ci bana wiersyki goudać [Górny Śląsk, Opolskie] ☛ 1/3](https://s3.castbox.fm/19/d7/b8/11356cc506a4ee1f3eccc68cdf92453582_scaled_v1_400.jpg)
![Gniouzdo śpiewouków [Górny Śląsk, Opolskie] Gniouzdo śpiewouków [Górny Śląsk, Opolskie]](https://s3.castbox.fm/be/fa/69/90112904bbbddd15a9cfea4384a44e1ad0_scaled_v1_400.jpg)
![Rozmowa z mistrzem — Zbigniewem Butrynem [Roztocze, Lubelszczyzna, instrumenty] Rozmowa z mistrzem — Zbigniewem Butrynem [Roztocze, Lubelszczyzna, instrumenty]](https://s3.castbox.fm/64/9a/b6/2640535cc291e3d7c3783330271cddfc44_scaled_v1_400.jpg)



